گلند کابل فلزی چیست؟

گلند فلزی ابزاری برای محکم کردن، محافظت و عایق‌بندی محل ورود کابل‌ها به داخل تابلو برق یا تجهیزات صنعتی است. برخلاف گلندهای پلاستیکی که در پروژه‌های ساده‌تر استفاده می‌شوند، گلندهای فلزی مخصوص شرایط سخت و محیط‌های صنعتی طراحی شده‌اند.

این نوع گلند معمولاً از فلزاتی مثل برنج با روکش نیکل، استیل ضد زنگ یا آلومینیوم ساخته می‌شود و در انواع ضد انفجار، ساده، زره‌دار و EMC عرضه می‌گردد.

انواع گلند فلزی

▪ گلند برنجی با روکش نیکل (Nickel-plated Brass)

بالاترین استفاده در صنعت برق را دارد. مقاومت بالا در برابر خوردگی، حرارت و رطوبت دارد و نصب آن نسبتاً آسان است.

▪ گلند استیل ضد زنگ (Stainless Steel)

مناسب برای محیط‌های با رطوبت و مواد شیمیایی بالا. بسیار مقاوم در برابر زنگ‌زدگی و ضربه.

▪ گلند ضد انفجار (Explosion-Proof)

طراحی‌شده برای محیط‌هایی با احتمال انفجار مانند پالایشگاه‌ها، معادن، و نیروگاه‌ها. دارای تاییدیه ATEX یا Ex است.

▪ گلند EMC

برای جلوگیری از نویز الکترومغناطیسی استفاده می‌شود. در سیستم‌های حساس به اختلالات رادیویی و جریان نشتی کاربرد دارد.

▪ گلند مخصوص کابل زره‌دار (Armoured Cable Gland)

دارای قطعات داخلی برای اتصال محکم زره فلزی کابل به زمین و محافظت کامل مکانیکی.

 مزایای گلند فلزی نسبت به گلند پلاستیکی

ویژگی	گلند فلزی	گلند پلاستیکی
مقاومت مکانیکی	بسیار بالا	متوسط
دمای کاری	بالا (تا 300 درجه)	محدود (تا 80 درجه)
دوام در محیط صنعتی	عالی	مناسب محیط‌های سبک
رسانایی الکتریکی	دارد (مناسب ارتینگ)	ندارد (عایق است)
مقاومت در برابر مواد شیمیایی	بالا (استیل یا نیکل)	متوسط یا ضعیف
نصب در محیط‌های پرخطر	بله (ضد انفجار)	خیر
قیمت	بالاتر	ارزان‌تر

کاربردهای گلند فلزی

• صنایع نفت، گاز و پتروشیمی
• تابلوهای برق صنعتی
• ایستگاه‌های نیروگاهی و برق فشار قوی
• کارخانجات تولیدی با دستگاه‌های پرقدرت
• محیط‌های دریایی و مرطوب (با گلند استیل)
• اتاق‌های کنترل، دیتا سنترها و تجهیزات حساس (با گلند EMC)
• کابل‌های زره‌دار که نیاز به اتصال زمین دارند

مزایای فنی گلند فلزی

▪ تحمل فشار و ضربه بالا:

به‌خاطر جنس فلز، در برابر کشش و فشار فیزیکی بسیار مقاوم است و باعث حفاظت بهتر از کابل می‌شود.

▪ تحمل دمایی گسترده:

در شرایطی با دمای بالا یا پایین (از -60 تا +300 درجه) عملکرد عالی دارد، برخلاف گلند پلاستیکی که در دمای بالا آسیب‌پذیر است.

▪ قابلیت ارتینگ:

رسانا بودن گلند فلزی امکان اتصال سیستم ارت (زمین) را فراهم می‌کند که برای ایمنی تجهیزات حیاتی است.

▪ عمر مفید بالا:

در صورت نصب صحیح، گلند فلزی تا سال‌ها بدون مشکل کار می‌کند، حتی در محیط‌های بسیار سخت.

▪ مناسب محیط‌های با خطر انفجار:

با تاییدیه‌های ایمنی مانند ATEX، این گلندها امنیت کابل‌کشی را در محیط‌های پرخطر تضمین می‌کنند.

 معایب گلند فلزی

• قیمت بالا: هزینه‌ی خرید و نصب بالاتر از گلندهای پلاستیکی است.
• وزن بیشتر: ممکن است در تجهیزات سبک یا قابل حمل، وزن اضافی ایجاد کند.
• نیاز به ابزار برای نصب: اغلب نیازمند آچار مخصوص و مهره‌گیر است.
• احتمال زنگ‌زدگی در صورت بی‌کیفیتی: گلندهای فلزی بدون روکش نیکل یا استیل خالص در برابر رطوبت آسیب‌پذیرند.

 اجزای گلند فلزی

یک گلند فلزی از بخش‌های زیر تشکیل شده است:

• بدنه اصلی
• مهره قفل‌کننده (Locknut)
• بوش آب‌بند یا واشر ضدآب
• حلقه ارتینگ (در نوع زره‌دار)
• درپوش یا کاور انتهایی
• اورینگ (برای آب‌بندی)

نصب صحیح این اجزا برای تضمین ایمنی و عملکرد گلند حیاتی است.

 انتخاب گلند فلزی مناسب

برای انتخاب درست، موارد زیر را بررسی کنید:

• نوع کابل: ساده یا زره‌دار؟ با یا بدون شیلد؟
• شرایط محیطی: آیا محیط مرطوب، پرگردوغبار، شیمیایی یا با خطر انفجار است؟
• نیاز به ارتینگ یا EMC: اگر نیاز به تخلیه نویز الکترومغناطیسی دارید، از گلند EMC استفاده کنید.
• سایز کابل: قطر بیرونی کابل و ضخامت غلاف باید دقیق اندازه‌گیری شود.
• نوع رزوه: M، PG یا NPT؟ رزوه گلند باید با تابلو یا جعبه تقسیم هماهنگ باشد.

بررسی درجه حفاظت (IP)

اغلب گلندهای فلزی استانداردهای IP66، IP67 یا IP68 را پوشش می‌دهند. به زبان ساده:

• IP66: مقاوم در برابر پاشش شدید آب
• IP67: مقاوم در برابر غوطه‌وری موقت
• IP68: مقاوم در برابر غوطه‌وری دائم و گردوغبار کامل

در پروژه‌هایی که کابل از فضای باز یا مرطوب وارد تجهیزات می‌شود، حتماً گلندی با IP بالا انتخاب کنید.

نکات مهم هنگام نصب گلند فلزی

• استفاده از اورینگ با کیفیت: تا از نفوذ آب و گردوغبار جلوگیری شود.
• سفت‌کردن مناسب مهره‌ها: فشار زیاد باعث آسیب به کابل و نشتی می‌شود، و فشار کم موجب شل‌شدن و کاهش آب‌بندی.
• استفاده از آچار مخصوص: نصب باید طبق دستورالعمل انجام شود تا فشار یکسان توزیع شود.
• تست نهایی: پس از نصب، تست کشش و تست آب‌بندی انجام شود تا اطمینان از ایمنی حاصل شود.

 نتیجه‌گیری

گلند فلزی انتخابی مطمئن برای محیط‌های صنعتی، شرایط کاری سخت و سیستم‌های حساس است. اگر به دنبال استحکام بالا، دوام طولانی، ایمنی بیشتر و عملکرد حرفه‌ای هستید، گلند فلزی انتخابی بی‌رقیب است. هرچند قیمت بالاتری دارد، اما در بلندمدت باعث صرفه‌جویی در نگهداری و کاهش خرابی می‌شود.